Die laaste woord

Hierdie tyd van die jaar is of daar obviously baie afsluitings. Die laaste byeenkomste van die jaar gaan by baie mens-samekomste gepaard met 'n gesalfde wat die Woord moet kom spreek (net so 5-10 min). Gewoonlik aan die einde van 'n kwartaal en aan die begin, moet dieselfde gebeur. Tussen-in is die gewone onderwyser, skoolhoof, voorsitter, direkteur, ens goed genoeg om die Woord kortliks te bring en menswoorde voor God namens die ander afsluiters te prewel (party prewel nie, want prewel klink en voel negatief en of jy selfs sukkel om jou woorde binnensmonds te kan praat. Soms klink dit of sommige selfvoldane afsluiters eerder met of van God asof hulle die laaste woord het en Hy nou regtig moet luister).

Ek wonder gereeld in my voorbereiding vir sulke afsluitings-Woordspreek-geleenthede wat die regte motiewe is dat sogenaamde gesalfdes dit moet doen en ook oor die 10 minute tydspasie waarin kort kragtige bondige spyker op die kopslaan woorde die hele gehoor se aandag vir 'n laaste keer moet vasvang. Ek wonder oor die gebruik selwers. Is dit net 'n beleid of gebruik (die bloedbroer van 'n gewoonte-ritueel) om die Here die laaste woord te laat spreek deur 'n mens in sy diens of........ is dit regtig 'n behoefte van die skool of instansie om eintlik hulle geloof in God te bely.

'n Goeie vriend en eks Baptiste pastoor (het wel saam met my by Stellenbosch begin.....net 'n grappie) noem gereeld die afgelope tyd oor die voorreg om in mense se lewens ingenooi te word. Hoewel die afsluiting-storie 'n geleentheid is (jy word ingenooi in die hartkamer van 'n skool of besigheid), laat spin dit 'n gewonder in my binneste soos om melk en room van mekaar met 'n seperator te skei. Aan die eenkant gee dit aan mense die gevoel van Salige koebaai-sê met 'n garnering van kortstondige dankbaarheid, maar aan die anderkant is daar die vraag of dit 'n egte soeke en uit-sing van innerlike dankbaarheid vir dit wat verby is en 'n afhanklikheidsverklaring is van dit wat nog moet kom. So aan die een kant is daar die dieper motiewe wat melkskommel hier binne my en aan die ander kant het ek die vraagwonder oor die krag van die laaste woord inkry.

Maar wie is ek om die laaste woord oor enige iemand te spreek.

Tog is daar 'n komiese trek op die mond en effe skrefie oog gevoel. Dit is soos koebaai sê wanneer jy op die telefoon/selfoon praat. Dit is soms uiters ammiserend om te hoor wie nou die laaste koebaai gaan uiter......"ok baai!" "yes groete da en baai!" en "baai", "ok baai baai", "ja, baai!" "totsiens", "ok baaai". Ek het in my tienerdae op Marlow gereeld, terwyl ek wag vir 'n telefoon-beurt, by die telefoonhokkie gehoor hoe die verliefde kalwerwoorde van die prater daarbinne in 'n liefdespeletjie vasgevang word oor wie se liefde meer is as die ander een s'n: "Nee ek is liewer vir jou..........nee ek ......liefste.....nog liewer......ek is meeeer...." skaamteloos en tot vervelends toe. So asof hulle met hulle hormoonbelaaidheid kon verstaan wat liefde regtig beteken. Ek het myself belowe ek gaan nie in so liefdesmagspel betrokke word nie (kan nie nou meer onthou of ek toe wel het nie........maar ek dink toe ek vir Elise gevra het om te trou het ek die laaste woord ingekry....of het ek.....want sy het toe "Ja" gesê).  


Ek en my kinders het altyd bedtyd (toe hulle kleiner was) so 'n laaste woord Pa-kind liefdesverklaringspeletjie gehad. Ek begin altyd met "ek is liewer vir jou as wat daar sterre in die heelal, sand in die see, water in al die damme, miere in die grond, ens" en dan sê hulle (afhangende vir wie ek nag-sê) maar hy of sy is liewer as dit. Dan is dit weer my beurt en so gaan dit aan tot ek as Pa die laaste woord kon inkry met my groter woordeskat. 


Om die laaste woord in te kry is 'n mag-ding en kan seker 'n lelike ding wees en gesoetsuiker met 'n vriendelike ferm toon in die stem (wat op of af beweeg op die toonleer). Aan die anderkant het een van my proffies altyd oor God se almag en liefde as dieselfde ding gepraat. Sy liefde is sy Almag en s Almag is sy LIefde. Nogal iets om oor te dink.

As die laaste woord 'n liefdeswoord is, dan is dit waaragtig 'n magtige ding. 

Moeder aarde se lewende spruite

Soos ek met 'n vorige geleentheid gewoord het, hierdie 4e kwartaal is in 'n paar opsigte 'n opeisende ervaring (nie dat ek naiewelik dink ek of ons net verby-gangers is nie). Daars hierdie effe krakerige, klam, taai en natlyf gevoel (seker soos 'n padda wat te lank in die son gebak het) aan die emosie en intellek van hierdie deel van die jaar wat 'n nasmaak (ek weet nie of dit noodwendig 'n sjokolade nasmaak is nie) in mens se mensmond agterlaat. Ten spyte daarvan is daar spesiale ervarings wat ek kon deel met mens, dier en plant.

Ek sit nou ander dag alleen langs 'n rivier (onder 'n Kiggelaria Africana), rustig besig om te mediteer, dink, bid, stoei en verwonder. Die oomblik selwers was spesiaal, maar soos ek oefen om my aandagspanne in te zoom en bewus te word van God en alles wat sy teenwoordigheid met my deel, sien ek iets snaaks en vir my buitengewoon. Daar is vier rivierpaddas (ek noem hulle sommer so, ek het my nog nooit veel aan die grillerige dinge van die lewe gesteur nie en kan net 'n plat-anna identifiseer) wat my aandag vaspak. Eers hoor ek die een se roep wat dringend, so drievoet van my, harder word. Ek soek hom of haar tot ek hom of haar mooi kon sien en ook hoe sy of haar keel opswel of eerder opblaas met die gepratery en roepery. Twee ander sit op klippe, so spoegafstand, maar dit is asof hulle kontak wil maak. Hulle lywe is reguit na my gedraai en loer my stip. Natuurkenners sal seker lag en sê, maar natuurlik, hulle voel bedreig en is met hulle hele lywe gereed om na veiligheid te spring. Maar dit was anders. Die volgende padda (dalk 'n prins, hy het nie geantwoord toe ek praat nie en ek wou nie soen nie, want ek het 'n vrou en is seker van my voorkeure) loer eers na my, so oog-hoogte bo die water. Toe begin hy nader kom en spring so vier voet weg van my af uit op die kant van die rivier. Maar hy bly nie daar nie, hy wip-spring nog nader totdat ek amper aan hom kan vat en draai homself gemaklik en toe begin hy ook loer. Ek het nie veel klere aangehad nie, maar my winterlyf-lae maak nog voorsiening vir die somer wat nog nie deur die koelte gebreuk het nie. So, daar is niks vir hulle om na te loer nie, ek bedoel lyfgewys. So sit ons, ek en die rivierpaddas. Die een praat, seker maar die ekstrovert, die ander loer mik-mik na my. Ek verstaan niks wat die praat-padda uitblaasblaker nie, en kan ook nie die ander se liggaamstaal en kyke interpreteer nie (partykeer kry ek dit wel reg na 17 jaar getroude lewe met Elise, maar sukkel meeste van die tyd). Later antwoord 'n ander praat-padda verder op in die rivier die ekstrovert hier neffens my en begin hulle 'n oor en weer kele opblaas en rasper. Ek het heeltyd gewonder wat hulle nou kommunikeer. Dalk het hulle gekompiteer wie die hardste kon roep of dalk het hulle noodseine aangestuur van een of ander paddavlei wat gesneuwel het onder 'n ontwikkelingsprogram en hoe hulle nefies en niggies daar almal die laaste padda-asem geblaas het. Of dalk het hulle 'n duet-lof gebring. Of dalk het hulle sommer net geskinder oor die paddas wat gaan opsit het, of oor my oortollige lyflae en inligting uitgeruil oor watter oefenprogram die beste sou werk vir hierdie mens-spesimen toestand.

My verwondering vir hierdie oomblik het kort-kort geskuif na die padda op die kant hier by my, wat intussen nog nader tussen die gras gekruip (letterlik) het. Dis asof hy soos 'n troeteldier onbeskaamd kom aandag soek het.

Ek het gevoel hoe ons een word, ons wat saam asemhaal en Moederaarde se oppervlak bewoon. Ek het darem nie soos 'n padda gevoel nie, want ek kan nie onthou dat ek begin het om my keel te probeer opblaas en padda-praatjies maak nie. Dit was vir my iets "unreal" en spesiaal. Ek het begin verstaan dat ek heeltyd in groter Teenwoordigheid is en God se skepping en skepsels met 'n grootsheid moet en kan respekteer en geniet. Ek het nog altyd groot waardering en sensitiwiteit daarvoor. Maar ek het die weerloosheid van my en hulle plek ingeasem

Vir die eerste keer hoor ek hoe die Diederikke die nuwe seisoen inroep. Waar ek ookal in George kom, daar hoor ek hulle roep. Dit voel vir my heel intens en gesuper-highlight. Ek hoor die Piet-my-vrou se roepe meer gereeld en ook die vriendelike helder vloeiende pooodleeo-fluit van die Swartkopwielewaal.

Ek weet dat God se Woord (soos ons dit in die Bybel het) genoeg is en WoW is. Maar as Hy moederaarde en haar spruite gebruik om te praat, is dit groot en is Sy ander Woorde meer real en naby.

Lipvasbyt

Ons laai vir Nehan, ons middelkind (met geen verwysing na die middelkindsindroom waaraan ons as westerlinge so verknog is), gister by die George-lughawe af, oppad na die Biathle kampioenskappe in Sofia, Bulgarye. Hy's 'n skammele vars 12 jare in sy voetspore  hier op moederaarde en voor hy deurstap deur die inklok-stasie vee hy so nou en dan skelm trane weg voordat enigiemand dit vir te lank kan sien. Dit breek my pa- en manlike hart om hom so weerloos maar ook braaf te sien vasbyt aan sy onderlip. Ek het lankal myne begin byt en meermale gewens ek of Elise kon saamgaan om daar vir hom te wees. Ek weet ook dat Elise haar onderlip so te sê deurgebyt het, maar sy is meer ekstroverties van geaardheid en het haar hart se sorge lankal in haar oë se walle begin wys.


Ons weet hy weet dat dit is hoe dit nou is. Sy kop is reg en sterk geskroef op sy mondering, gebrei deur 'n innerlike Krag wat Godgegewe is en hyself nie nou-al deeglik besef waar sy Hulp vandaan kom nie. Hy's 'n jong mannetjie met min woorde maar met baie sterk planne van dit wat hy daar annerkant die waters wil doen en bereik en selfs ook hier op Afrika-bodem

My lipvasbyt is 'n mengelmoes van opgewonde-deurnis wat my losse t-hemp ongemerk styf om die boonste helfte van bo-lyf laat span (en dit het niks met my ekstra kilo's of breedte van ingebore skouers te doen nie). Meermale het ek al my stil en hoorbare gebede gebid vir hom en weet ook rustig dat hy in God se hande is. Maar my onderlip is dunnerig en my hart klop bokspring rond. Hy's die bloed van my bloed en die vlees van my vlees.


Volgens die sms-boodskappe is hulle veilig in Sofia en was die vlug "awesome" (sy woorde en ook betekenisvol aangesien hy erg bang is vir vlieg). Ons eie emosies begin nou skuif van vasgebyte lippe na styf geknypte duime dat alles wel sal wees met hierdie jonge aardling van ons. Hoe braaf en sterk ook al, kind bly hy kind.

Spice up

Dit is kwartaal drie hier in Suid-Afrika en veles se energie is al deur die vorige kwarte van die jaar getap. Mens (die uwe) voel dit aan die lyf (wat te min geoefen is die afgelope twee maande en ekke kan niemand anders daarvoor verkwalik nie). Ek is wel deeglik bewus daarvan dat ek uit my eie selwerse subjektiewe ek-bestaan gesels en luister en obserweer. Dis 'n kwartaal in hierdie helfte van die aardbol om moed te hou en moed te skep vir die laaste kwartaal (wanneer die energie-vlakke regtig ernstig 'n tol aan die positiewe lewensuitkyk begin eis).

So paar dae gelede kerf ek vars kruie uit die tuin. Roosmaryn, tiemie, basiliekruid en marjolien (moet noem dat ekself erg ge-impreseer is deur myse afrikaniesering van die ingelse name) vir my geliefde spagetti-bollenys (eie spelling en vertaling). Met die kerf van die kruie wat in 'n bondel opgekrul is tussen my linkerhand se vatvingers, spring daar die geure van iets uit 'n anders oomblik op. Dis amper so ervaring soos van die mense wat die goeie mondspoel op TV adverteer. Dis 'n sensasie ontploffing van varsheid en reuke wat my onmiddellik inspireer om my kykers en gehoor-organe nog groter te sper. Dis 'n oomblik van vervuldheid en dankbaarheid. Dis 'n oomblik van waardering (vir kos, vir mense, vir asem, vir die mooie). Dit is soos daai een digter-singer oor Baufort-Wes singpraat......dis beautiful. Daardie aand was die bollenys (vir my) vol van die skoonheid en gawe van lewe.

Wat my agterna pla van die kruie-ervaring was dat dit net vir 'n oomblik of drie iets spesiaals was. Daarna was die reste en kwarte van die ander lewensoomblikke oordonder deur die dag-tot-dag realiteite wat die skoonheid gulsig opge-eet het. Ek wonder oor my onvermoee om die geskenk van daardie lewe-vars-oomblik in te dra in die moegmaak realiteite van die kwartaal wat ons mooikyk en goedluister spasies baie klein en beknop maak.

In my agterkop skroef daar nou 'n plan oop wat ek weet, my gaan help om so bietjie meer bruisborrels in my dagstap te kan bring. Ek dink ek moet sommernet so gereeld as moontlik van die roosmaryn by die voordeur  in die verbyhol so tussen my linker en regterhand se vingers vryf en so nou en dan (nie kosmaak-tyd) na my nuwe kruie-bakke gaan loer en dieselfde spice-up ding daar gaan doen.

Dis tyd vir rugby

Ek leef in 'n gemeenskap wat oorwegend wit, afrikaans en uiters versog op sport is. Dalk moet ek eerder sê dat ek meer te doen het met so 'n getipeerde samelewing, of dit nou van pigmentasie, tongval of ontspanningsvoorkeer is. Dit is hoe dit is. Selfs in dele van hierdie gemeenskap wat donkerder gepigmenteerd is, praat die meeste maar afrikaans van een of ander soort en is mal oor sport. Dit is veral een sport wat uitswel bo die ander. Atletiek trek minder aandag, krieket kan soms soos 'n uitgedroogde protea voorkom, sokker is (alhoewel 'n meerderheidsport op moeder Afrika se bodem en baie lekker) 'n sport vir tyd-invul. Swem, tennis en daai sporte is vir 'n sekere klas mense. Dan is daar natuurlik ook golf, maar dit sweep nie die nasies tot een grootse geheel nie.
Rugby is maar die koning wat vele gesprekke se inhoude vul en bepaal. Afhangende van hoe sterk die windstreke waai, sal jy iewers 'n soort taal hoor. Party praat 'n blou-taal, ander 'n oranje-taal, ander gestreep en ander swart. Behalwe as jy 'n doelbewuste besluit geneem het om nie hierdie taal te praat nie en jou willekeurige en onwillekeurige assosiasie met 'n tipe gemeenskap soos hierbo van gepraat word, afgesweer het is hierdie tyd van elke vierde jaar 'n lente wat aanbreek vol groen (bokkie-blom) verwagtinge.

Ander sporte is ook groot en indrukwekkend, maar dis  asof alles nou groener in die natuur is. Die geel van die son (effe ovalerig) is goud en as dit donker word aan die einde van 'n groen-goue dag, begin jou hart onrustig klop. Kompleet asof al die toeriste-gedrewe "haka's" van die suid-see-eilande se kant-af  'n tsunamiese pikswart polsing in jou onderbewussyn veroorsaak. Sonder dat jy dit kan help sluk jy stadiger en swaarder met die flitssekonde drogbeelde van silwervaringagtige gespierde swartgedoentes en jy hoop hulle choke-seisoen het weer aangebreek.

Ek moet maar net vir myselwers en baie mense om my begin lag. Dit is tyd vir rugby (behalwe vir die pa wat eergister met ons kinders se laaste rugby-wedstryd vir my noem dat die jaar (2011) se sport nou verby is).

Ons doen ons eie voorbereidings deeglik bepland. Ons laai wedstrydskedules af en doen haarfyn berekeninge van ons bewegings en wanneer ons op watter stoel moet sit. So asof ons vir lynstaan-ingooie oefen. Ons praat nou 'n groen-taal en alles anders moet versigtig inpas by hierdie nuwe tydsones. Dit maak nie saak of jy +2 ure of -6 ure van die Greenwich geposisioneer is nie, solank jy realisties is en jou tyd gesinkroniseerd is.

"Dark suckers"

Nou anderdag vertel iemand my (hy is 'n elektrisiën) dat daar 'n paar mense is wat met slim teorieë probeer bewys dat ligte, soos in gloeilampe, nie eintlik lig uitstraal nie. Die energie wat loskom deur die aanskakel van die skakelaar veroorsaak nie lig nie, maar absorbeer die donkerte. In hulle woorde: die donkerte word ingetrek, opgesuig, geabsorbeer. Ek neem aan die beginsel werk dieselfde vir enigiets wat ons normaalweg beskou as ligmakers of verskaffers van lig (kerse, vuur, flitse ens). Dit laat mens heeltemal anders dink oor lig en donkerte.


As 'n persoon vir iemand anders sou sê (bv. 'n outjie vir sy vroutjie): "Jy is die lig in my lewe!" dan bedoel hy einlik (itv die "dark sucker-teorie) "jy suig die donker uit my lewe uit" of beter "my ou donker-opsuigertjie!". Ek weet dit klink amper soos 'n Cardies-kaartjie of 'n modderskerm-plakker, maar mense verstaan wat daarmee bedoel word. Hoewel die vloei van die energie van verskillende kante kom (die een straal en sprei uit, en die ander trek in en maak minder), is die eindresultaat dieselfde.....'n lekke nice ligte lewe. 


Vroeer gister praat iemand woorde uit sy mond asof hy myne onbewustelik gebruik. Hy noem hoe swaar hy met die lewe omgaan, veral omdat sy geliefde pragtige vrou hom daarvan aankla dat hy baie min lag. Ek voel hierdie woorde aan my eie bas. Ek lag te min op my eie, sommer net omdat lag lekker is en die lewe oraait is (want ek glo in God se grootse liefde). Ek lag ook te min met ander mens-skepsels saam, omdat ek en hulle so gekompliseerd is. So eintlik is ons synsbestaan skuldig aan 'n donkermaan tonnellewe en dit terwyl iets soos lag die donkerte insuig, opsuig en absorbeer. Nie net mense nie, maar ook doen-dinge soos lag kan darksuckers wees. 


Christus se woorde: "julle is die lig vir die wêreld" maak net nog meer sin, al verstaan mens dit anders om (in die donker-insuig-manier-van verstaan).

Moet net nooit ophou nie

Ek het die storie al ‘n paar keer die afgelope paar jaar vertel. 'n Klompie jare gelede kuier ons by Elise se ouma Nellie wat op daardie stadium seker so 84 jaar oud was. Nadat een van ons kinders iets op Ouma se kombuisvloer mors (darem nie na 'n vloermoer nie), buk sy af met die flinkheid van 'n 20 jarige, maak die gemors skoon en kom net so egalig en spoedig op. Geen gekreun, steun en verskillende fases van vervattery nie, niks rooi in die gesig asof sy nou iets groots en moeilik gedoen het nie.
Ek spot nie oor hierdie tipe gedragsverskynsel (eerder gedragsbeperking) van mense wat stoei met die gebuk-gedoente nie. Ek het regtig heilige respek vir die ouderdom en die effek van gravitasie op ouer liggame (alles word mos nader grond toe getrek met die styg van die jare, krommer, kleiner en plooie is ook mos velle wat grond toe neig).

Haar kleindogter, dis nou myse beterhelfte, Elise, staan toe op daardie kontradiksie oomblik oopmond en verwonder haar aan haar Ouma se skatkis-buk-talent en vra: "Hoe kry Ouma dit reg?" Ouma Nellie se mond het soos altyd so 'n speelse trek gekry en haar oe vol wakker stout-lig toe sy antwoord: "Jy moet net nooit ophou nie!". Agterna het ons al verskeie kere in oues en jongeres se teenwoordigheid hierdie "kombuis-wysheid" van ouma Nellie van Albertinia aangehaal (ek het wel so spesmaas dat die toepassing van die wysgeit het ook te doen met daardie streek se gebrou en gebruik van karriebier, maar dit kan nie bevestig word deur navorsing nie). 

Die ding van hierdie wyse boere-tannie-raad is dat dit tot in die dieptes van die lewe inkruip en met jou flankeer as 'n soort beproefde lewensbeginsel. Die toepassing daarvan het ons al baie laat dink. Vat nou maar die verhouding tussen 'n man en vrou. As hulle vir mekaar lief is en vir mekaar lief wil bly........moet net nooit ophou nie. Dis soos buk. As jy fiks, slank en soepel wil bly, moet net nooit ophou oefen en strek nie. Dis soos buk. As jy baie graag slim wil wees, moet net nooit ophou leer nie. Dis soos buk.
As jy ophou, raak alles styf en word dit 'n gekreun en steun en vervattery.

Hou vas daai stuurwiel

Die wind waai sy beste weste go van linksvoor af, die reendruppels sous die voorruit angstig vol blinkspatsels, die ruitveer se skoonvee-ritme is te vinnig om enigsins hopnoties in te werk op jou hartspier wat soos 'n rockshow bloedkook pomp en van vooraf storm 'n groot vragmotor soos 'n vooreeuse vuurspuwende draak in die middel van die pad reg op die piepklein rooigeskrikte Yaris af. Binne-in speel gesels my kinders rustig een of ander woord-speletjie en Elise kyk grootoog na my oor die sopraanagtige toon waarmee ek vuur terug spoeg na die helse 21ste eeuse draak met sy ronde rubber kloue wat gate uitruk uit enigiets wat onder hom beland. Met oopgesperde oe en witgekneukelde hande beklou ek die stuurwiel versugtig vir die res van die pad, op die uitkyk vir die groot blink oe van enige "vuurspuwende" gedierte.

As ek iewers in die VSA gewoon het sou ek waarskynlik vandag 'n dringende afspraak met my eie persoonlike sielkundige gemaak het en ook so gou moontlik die bose spoedvraat padvark-draak se eienaar gedagvaar het vir een of ander verlies van lewensin.

Maar nou, vanoggend, drink ek rustig dankbaar my eerste beker boeretroos(ryk en lekker) en hoor my vrou se salige inle oggend-asem.
Sent from my BlackBerry® wireless device

Dorsland

Soos wat koue fronte van binne en buite op my (en ons almal) inspeel, so is daar ook die grootse wye Dorsland-ervarings. Volgens oorleweringe het daar hardebaard mense van verskillende dele van Suid-Afrika in vorige vorige eeu, die pad gevat na iewers in Angola en toe die dorste vlaktes van onder andere Namibie met mening getref. Daar was groot swaarkry dorskry tye en is die Dorsland woord gemunt uit hulle koorstige droogmond wedervaringe. Volgens die gebede van 'n skaapwagter-kryger-koning in die Bybel is daar ook sulke groot dorstye in mens binneste wat die lewe laat uitstrek soos woestyn landskappe. Selfs dan en veral dan word jou lippe krakerig soos gebarste na-reen modderpoele en jou hart en denke 'n uitdroogde oordroog stuk biltong wat sy lus vir mooi lyk verloor het.

Met 'n sekere Liefdeskyk na mense om jou (en ook na jouselwers), sien mens die grootDors le barslip-vlak in almal se kiewe. Party van ons se dorsland is 'n dubbeldoor (buite-binne)-landskap. Maar dors is ons dors. Dis 'n groter dors as die na-nag dors van 'n groot partytjie. En omdat ons heeltyd soek na water om ons gebarste lewenslippe te salwe, word ons dag tot dag bestaan 'n soek-soek skattejag na die fontein wat selfs in droogtes die soetste water borrel.

Hoewel ons weet van 'n ander groter Koning-Herder wat vir almal in die Dorsland, die pad na die fontein van soetste ewige water wys, bly meeste van ons dorstig blindoog soek-soek deur die lewe gaan. As lipgebarste soeker sal ek altyd glo dat die Groter Dors van ons Dorsland-lewe vir altyd ons paaie met hierdie Herder-Koning kruis.
Daarom kan ek elke dag maar net bely, ek dors, ek soek, ek stap in Dorsland en elke oomblik drink ek dankbaar Water wat ekself nog nooit kon uitput uit 'n dorre aardkors bly.

Stywe vingers

Kleintyd daar oppi plaas en ook op skool het die koue weer 'n stywe invloed op mens lyf gehad. (Dit was toe erger as nou, omdat ons deesdae gehoor het van globale verwarming.....) Behalwe vir die stadiger bewegings van mens bene en 'n seker maak dat jy reg trap ('n geswikde enkel in die koue is nie lekker nie), het die lewe uit my vingerpunte altyd eerste ge-ysdood. O ja, my neus en ore se skurwe rooigeit het ook die tekens uitgegloei van die ysdood wat nes wil skop. Vir laasgenoemde was daar darem altyd die Ingram's room (vandag is daar meer as een soort).
Maar dit was in my "doodvoelers" waar die ys-typerk soos 'n pre-moderne planet earth toneel dramaties my vat kom beinvloed het. Soggens met ontbyt kon jy skaars die lepel voel tussen jou vingers en het die pap ook na niks geproe nie (seker maar 'n ys-smaak). In die klaskamer het jy moeilik die pen kon vashou en het dit gevoel of jy met elke nuwe sin, weer van voor moet leer om te skryf. Die ergste was om stadiger te hardloop en te probeer om die rugbybal normaal uit te gee. Ek was destyds skrumskakel en was dit van wedstryd-belang om die lewe in my vingers eerste terug te voel.
Dit was altyd pretterig om jou ysvingers teen iemand anders se warm lewendige nek af te druk. Dit was egter nie pret om aan die koue ontvangkant te wees nie.
Die kort en lank was dat die koue winterweer het van buite my "vatte" erg beinvloed. As ek nie my hande warm genoeg kon kry nie, was dit maar 'n dooierige ervaring aan die eindes van elke vinger en die sensors was dan op nul ge-ys.
Dit is ysig interessant om 'n anderse soortgelyke verskynsel by ons menslike spesie te sien. Hoewel die koue van buite veroorsaak dat ons, om warmer word, nader aan mekaar wil le, sit of staan, gebeur dit egter dat yswinde en kapokstorms in ons binneste ons juis verder van mekaar af dryf. Hierdie soort kouete loop deur jou hele lyf en die styfheid van jou koue vingers wat niks wil of kan raakvat of vasvat of iemand kan en wil aanraak nie, verwinter enige konneksie met ander. Dan pomp jou hartklop erge ysstorms uit na jou oe, deur jou woorde en maak die litte van jou vingers stokstyf. Hierdie winterritme van jou hart kan ook enige minuut van jou lewe na 'n ystydperk laat voel.
Koue kan ongemaklik, frustrerend en selfs gevaarlik wees, of dit van buite of van binne kom.

Bidpredikers

Ek vang myselwers verlede week en vanoggend dat ek vir my kinders tydens 'n gebed preek. Ek sorteer sommer daar en dan in 'n gesprek met God my kinders uit en glo hulle gaan nou beter verstaan hoe die lewe werk. Toe ek myself so uitvang  is daar ook 'n hol ge-eggo in my ore, want ek hoor hoe ouers dit doen, hoe predikers (ek seker ook), hoe sangleiers tydens eredienste 'n duidelike boodskap, aan diegene in wie se midde hulle is, wil stuur. Party kere is die boodskappe subtiel gekamoefleer met lof en dankie-woorde, ander kere is dit weer direk en sommer by die naam ook. Ek het al baie kere ervaar hoe 'n prediker sy of haar hele preek onder gebed weer oorpreek. Soms kom die kern van die boodskap dan eers deur en as jy nie mooi oplet tydens hierdie preek nie, het jy die 20-30 minuut lange boodskap van vroeer heeltemal gemis.

Ek wonder of dit dalk 'n magtelose poging as laaste uitweg is. Of dalk is dit 'n self-terapie sessie om van dieper emosies ontslae te raak. Dalk is dit regtig 'n ernstige pleidooi by God om oor te neem en wonderbaarlik die situasie te beredder en gedragsaanpassings te bring. Dalk is dit in sommige gevalle 'n selfpreek, bedoelende dat ek en my mede-bidpredikers vir onsself preek om onsself te align. Maar ek wonder hoeveel van ons bidpredikers loer so onderdeur en bo-oor die woorde met een oop-oog om te sien of die hoorders luister, goed luister. En as niemand luister nie word hierdie "bidgesprek" nog langer en meer emosioneel.

Of dit goed of sleg, reg of verkeerd is, die weet ek nie. Dit is egter 'n interessante verskynsel en het die Here dalk so snak-kopskud-lag oor sy kinders wat op hierdie manier die lewe aanvat.

Tydhouers om my arm

My geliefde armtydhouer (normaalweg genoem 'n polshorlosie van 'n soortvan bekende naam) se sewende bandjie het twee weke gelede gruwelooslik die gees gegee (dit was sy tyd). Hoewel ek omring is deur super-tegnologiese instrumente wat saam tydhou en met een of ander grootklok iewers op 'n plek in die wereld (weet nie waar nie) gesinkroniseer word, het ek gou verlore gevoel. Die tik-tik-tik van 'n tradisionele tydhouer het ek al afgeleer om te hoor as gevolg van die digitale invloed. Maar die gerustheid om te weet hoe laat dit is, hoe laat ek is, of hoeveel tyd oor is voor 'n volgende afspraak of  "task" (behalwe vir werksgoeters, veral deesdae die op en aflaai van my kinders by allerhande dinge wat hulle moet doen) het 'n nuwe tik-tok-ritme deur my hartspiere gepomp.

Na 'n week sonder my tydhouer, onthou ek dat daar iewers in 'n kas 'n geskenk-horlosie van my pa is. Hoewel dit nie 'n bekende naam het nie, lyk dit darem of die tyd eweredig gehou word. Die gespot van my geliefde en my spruite oor die fynheid van die betrokke tydhouer wat nie pas by breedte van my skouers en die lengte van my arms nie was redelik ergelik. Maar dit was die stil-oomblikke wat klokslag gebreek word deur die tiktok tik-tik van die sekonde-afteller en my gedwing het om 'n besluit te neem. My hartslag was nie gewoond hieraan nie en het 'n ongedwonge angstigheid in my laat posvat. Daarby het 'n paar goeie vriende my uitgedaag om sonder my armtydhouer klaar te kom (ook nadat hulle die fyner armtydhouer aan my arm sien blink het)......wie het dit in elkgeval nodig om tyd te hou van die lewe se verbyvlug ......tyd vlieg vanself en het nie tydhouers nodig nie.  Skynbaar is dit baie bevrydend om sonder een klaar te kom. Ek weet een van my broers haal syne oor naweke en vakansie-tye af. So asof mens tyd se vlerke so effe daarmee kan knip om stadiger te vlieg in hierdie spesiale tye.

Vir die afgelope paar dae loop ek sonder enige vorm van armtydhouers. Die gevolge was ietwat rampspoedig (wel, ok niks lewensbedreigend nie). In die eerste plek het ek agtergekom dat ek redelik afhanklik geword van my tydhouer en 'n roetine ontwikkel het om hom nou en dan te beloer om my dag te orienteer. Ek het ook laat gekom vir 'n paar afsprake ten spyte van ander tydinstrumente rondom my (soos ek al genoem het, ek hou nie van laatkom nie, en hou nie daarvan om te wag nie). In my afhanklikheid van hierdie tydhouer, wat boonop 5min vroeg gestel is(eintlik 'n stupid idee, want ek kan myself nooit verneuk met die idee dat ek daarmee tyd kan wen nie) weet ek dat iewers weer 'n plan gaan maak vir 'n ordentlike bandjie. Laasgenoemde wat van goeie stoffasie gemaak is, kos min of meer soveel soos 'n nuwe tydhou-instrument. Ek weet ook dat ek nie my afhanklikheid moet voed nie, maar so kan dit ook nie aangaan nie........

Wekker wakker en helder oomblikke

Ek wonder vanoggend so met die nag-dag-klanke van kommando voels, krieke, kransduiwe, padda en iewers iemand se nagstof-hoes: Hoe word mense wakker? Wie gebruik nog wekkers of eerder, wie gebruik elke oggend 'n wekker om uit die soete skone rusritme van jou lyf (kenners sal seker se dat ons hele mens-wees dit nodig het) waaksaam vir die nuwe dag jouself op te beur vir nog 'n aftiek van die dagligtyd? Ek wonder daaroor omdat ekself oor my eie wekker-wakker vroegdag sessies begin twyfel en wat die effek daarvan op my menswees is.

Ek twyfel in die sin dat ek elke keer voor enige wekker sy/haar slag wil slaan, wakker le (ek twyfel ook oor die geslag van 'n wekker, dit hang seker af van hoe jy op gegewe oomblikke oor 'n vrou of man voel en/of hoe moeg jy is as die wekker skree of jou uitnooi na 'n mooie dag). Ek wag vir die wekker, in die somer: al swetend; in die winter:opgekrul in 'n warmhoekie van die duvet. Dit voel nie vir my reg nie.

As ek dan 'n ingeboude wekker het, moet ek myselwers nie weer aan die wekker-wag-spanning  blootstel nie. Ek gaan lekker slaap en net ingeboude-wakker-wekker word (baie egalig, nie skrik nie) in die oggend en met 'n glimlag slofpof-wankel-slaapstap na die "eerste beste ding van die dag" (alias wyle Jan Spies).

Daar is genoeg dinge in die lewe wat die adrenalien deur jou hartspier laat bokspring-bons en te veel daarvan kan nie goed wees nie. Daarom kan 'n wekker nie 'n goeie ding wees om nog ekstra adrenalien of negatiewe gedagtes in jou binneste te laat kook nie. Ek vermoed nou al meer dat die wekkers oral om (selfone, radio's en polshorlosies) te doen het met my pynigende ongeduld (oor laasgenoemde, vra maar vir my liewe vrou en lieflike kinders). Sien ek hou nie van wag nie, en as ek  die dagbreek moet inwag begin alles mos twee tree terug. Ek dink ek het die kortpunt van my draad nou raak begin vat.
So wekkers is uit. Ek dink ek het 'n helder oomblik beleef.......

Streskomplot

Sonder om na 'n filosofiese blaadjie om te blaai, wonder ek hoekom 'n mens so natuurlike geneigdheid het om oor dinge te stres. Allerhande stres-navorsing het al vele kere genoem dat die meeste van die goed waaroor jy stres gebeur nie, of eerder die vrese wat die stres veroorsaak is in 'n goeie persentasie van die gevalle (in die 90%) ongegrond.

Neem nou maar die stres wat al die voorbereidings vir 'n vakansie op jou bring. Veral dat jy nie betyds alles gepak gaan kry nie, of dat jy nie alles wat regtig nodig is gaan onthou nie, of dat al die dinge vir jou bestemming uitgesorteer is, of jou rammelkasworry of  jou motor dit gaan maak en ook of almal dit darem sal geniet. Wanneer jy uiteindelik by die bestemming is, met 'n versnappering in die hand na al die uitpak en uitsorteer, almal op hulle plekke en gelukkig, dan en net dan pak daar iewers  'n onheilswolkie oor die saligheid wat jy beleef as jy die kinders sien speel en jy wonder: "ek hoop nie die kinders kry seer of tel 'n bloederige wond op nie!". Of na 'n ruk besef jy dat jy seker al die vuur moes aangesteek het om vroeg te braai, want almal is moeg. En so word jou salige vakansie die somkomplot van allerhande onbenullige klein stressortjies.

Eintlik is ek 'n rustige ou, so glo ek meeste van die tyd. Maar dit is daardie ongenoemde, onbeskryfde, onsigbare klein chiwowa-keffer aksies van die lewe om my, wat hier binne my introvertiese bestaan opbou tot 'n groot boerboelagtige ongemaklike stresvlak. Omdat ek nie hou van stres nie (ok, wie hou daarvan, maar vir my veroorsaak dit blindheid en doofheid), wil ek soms glo ek dat daar 'n streskomplot ingeskryf is in die lewensplan. Die blote feit dat ek dit so praat, laat my besef hoe ver ek al heen is. Dit klink na 'n ge-eggo van die jare 80 van die vorige eeu met die rooigevaar en totale aanslagte. Ek hou nie hiervan nie.

Ek weet eintlik baie goed dat ek die hoofteler is van hierdie knaende gevoel. Ek wou nog altyd Boerboele geteel het (het al jare gelede dit ook gedoen), maar hierdie keffer-bestaan is nie my idee van teel nie. Daarom weet ek ook dat ek en ek alleen hiervoor moet instaan, want die lewe gaan aan en wag nie vir die son om te sak of op te kom en dalkies tussen lig en donker 'n oomblik te verwyl vir almal om net 'n slag by te kom nie.

Stywe nekke en houdings

Jy stap vir die eerste keer met jou eerste span baadjie die pawiljoen af terwyl die hele skool stadig ritmies begin hande klap vir die 15 "diknek" spelers van die skool. Jy is effens skamerig maar sonder dat jy dit kan help word jou nek styf soos die ouens wat voorspeel en voorstap. Jy kan jou kop nie meer normaal loslittig draai wanneer iemand dalk jou naam uitroep nie (dis nou as hulle jou miskien herken, want jy lyk nou skielik anders) en jou oe is ook stywer in hulle kaste en daar is 'n harde-baard-erns frons tussen jou kykers. Jou arms swel weg van jou lyf en jy stap ook stywer met jou bene en besef in die emosie van die handgeklap vir geen oomblik dat jy  jare later lekker oor hierdie houding gaan lag nie. Maar dit is real en as jy nog nie toe al baard gehad het nie, het jou wangwitwolle pikswart in die son geskyn asof jy al vir jare skeer (niemand weet ook dat jy skelm jou pa se naskeermiddel steel as jy by die huis is nie en dat sy skeermeslemme nie wil vat op jou wanghare nie.....die is te sag en buig voor die dubbelle gillette-effek van die twee-ry-lemme). Maak nie saak nie, want van daardie oomblik is jou houding anders sonder dat jy besluit het (of het jy dalk).

Jy is in jou twintigs en het in die groter wereld jou diknek onwillig halfpad verloor, daar is ouens en vrouens met baie dikker nekke as jy. Jy loop ook meer gemaklik in jou eie spore, en die kyk in jou oe se silwerblouwolke het 'n donker rant. Werk is al skaarser en jy moet settle en allerhande skulde begin betaal.

In jou dertigs (wel 'n lekker tyd van mens se lewe) is jy so besig om te bestaan en die ritmes van 'n nuwe handeklap op te soek (die goedkeuring van jou base in die note van jou bankbalans) dat jy selfs dan nie eers jou houding bewonder of bevraagteken nie.

Iewers in jou veertigs, sien en beleef ek, besef jy jy het 'n keuse. Jy het jou eie woorde en menings en word vry om dit bekend te maak sonder om te veel oor die handeklap te wonder. As jou nek styf voel, moet jy dokter toe gaan vir 'n ernstig ondersoek, want die grootheid van die lewe het jou al met sagte-growwe hande losnek gemasseer (en dit gebeur nog steeds).

Party van ons het egter stywe nekke eers later in ons lewens gekry en dit het tot op hul oudag nooit weer losgeraak nie. Seker maar die rimatiek of iets. Party het stywe-nek-houdings van geboorte af omdat dit in hulle familie se genetika vasgeteel is. Ander hunker oordrewe na sulke nekke en besef nooit die skalkse spotlag van almal wat verby hulle leef nie.

Houdings is dieper in ons lywe as ons nekwerwels, ruggraat, arms en bene. Dit is die klop van jou hart, die waarde-grense van denke, dit is ook die ligtheid (of swaarheid) van jou spore hier op aarde, dit is die ruimte wat jy skep in jou saamwees met ander vir ander, dit is die maklikheid van jou lag en groet.

Ek dink tog.....die styfheid (dis nou die mediese geval nie) van jou nek en houding bly 'n keuse en iets waaroor ek myselwers harde dinksessies moet hou.......

Ratwerk van voorentoe en agtertoe

‘n Ruk terug het ek vertel van Oom Sambok (die Shangaan Veldwagter in die Kruger Wildtuin saam met wie ek daar langs die Olifantsrivier gestap het) se opmerking oor stappery:”Terug is ver en voorentoe is naby!”. Iets daarvan het ek ervaar, nie met stap nie, maar met ons geliefde Condor. Met Saterdag se aankoms op De Uitvlucht wil ek tru-ry om die waentjie te parkeer sodat ons kan aflaai. Die volgende oomblik, met die los van die koppelaar en versigtige voet op die brandstofpedaal, is dit ‘n geklak-klak, twee tree tru en toe ‘n gekrrrruuuu sonder enige beweging. Klink soos ‘n eend wat die hond se been ingeslurp het. Ek dog eers dis net ‘n misgisting (die Condor loop met ‘n maand oue nuwe koppelaarplaat en ‘n dag oue nuwe cv-joint), maar na ‘n paar probeerslae kom ek agter die ou Condie het ‘n iewers ‘n groot mistasting in sy ratwerk of is dit eerder sy gebit. Maar ek is nie seker wat dit is nie. Al wat ek weet is dat ek nie kan agtertoe beweeg sonder die gansbeengeklak nie. Alles agtertoe of terug voel meteens baie ver en tokkel my geduld se snare totdat dit breek (daaroor mag ek nie in die openbaar praat nie as gevolg van persoonlike redes). My geliefde vroulief se woorde word soos haastige swaeltjies wat verby my swiep sonder dat ek dit mooi kan behoor, selfs nie eers die beste gehoor-gedoentes sou kon help nie. My kop is te bewolk en die hare op my lyf staan alles reggop soos ‘n verweerde maanhaar-leeu in die droe lope van die Olifantsrivier se sytakke. Onheilswoorde spat deur my toegekettingde mond en hulle blitsgeslypte kante steek diep in alle vlees rondom my. Die bewolkheid in my kop maak my eintlik dofkop want toe die waentjie afgly teen die se kleinvoorste wieletjie en ek die swaargelaaide ding optel met die eenhand en die wiel se skroef met die ander hand vas maak (dit was eerder dom leeukop hand-bewegings) en toe ook sommer dit opdraend staanmaak op die regte plek, toe reageer my tussenribgespiertes en rugvleise op ‘n baie realistiese wyse. Saam met hierdie skiet-skeur-pyne slaan Oom Sambok se woorde soos reuse slagtande in my woeskop vas. Ek kon nie toe al daaroor glimlag nie, was of te kwaad of te trots……

Die pad gister terug George toe om die Condor se ratwerk te laat diagnoseer was ver, al het ek dit vinnig gery. Die diagnose, later gistermiddag, dat twee tande van die tru-rat nie meer met ons is nie, het die tyd tot nou toe ook ver gemaak. Hoe kan tyd ver wees? Ek sit hier in die huis en my vrou en kinders (en een hond) sit in die berge en ek wil by hulle wees en ook daar wees en nie met ‘n aftand Condor sit nie. As dit net vir tandestop was, sou ek seker al amper kon ry, maar daar moet nuwe tande ingeplant word. ‘n Hele desektering van die Condor se gebit. As alles klaar is, weet ek gaan die pad voorentoe lekker naby wees, want ek glo vir Oom Sambok, hy is ‘n wyse man wat deur die tyd en natuur geletter is.

Kersfees 2011 en Oujaar 2011 voel vir my heelwat naby, so byvoorbaat mooi wense en mag al die ratte mooi vat……